Etika Gazetareske dhe Kodi i Etikës për gazetarët
Ka një dallim midis “etikës gazetareske” dhe “kodit të etikës për gazetarët”, megjithëse këto janë koncepte të lidhura ngushtë.
Etika gazetareske i referohet grupit më të gjerë të parimeve dhe standardeve morale që udhëheqin gazetarët në punën e tyre, të tilla si vërtetësia, saktësia, drejtësia, pavarësia dhe llogaridhënia. Ajo shërben si një kornizë për mënyrën se si gazetarët duhet të sillen dhe të marrin vendime në situata të ndryshme që hasin gjatë raportimit.
Kodi i Etikës për Gazetarët, nga ana tjetër, shpesh i referohet dokumenteve ose udhëzimeve specifike, të formalizuara, të krijuara nga organizata profesionale ose institucione mediatike. Këto kode përshkruajnë parimet dhe përgjegjësitë etike që gazetarët pritet t’u përmbahen në praktikën e tyre. Organizatat mediatike të ndryshme kanë kode specifike etike që detajojnë standardet për saktësinë, drejtësinë dhe minimizimin e dëmit, ndër parime të tjera.
Rasti i Shqipërisë
Përpjekja e parë për të pasur një Kod Etike në Media ka nisur në fund të vitit 1996 me ndihmën e Institutit të Medias, kryeredaktorëve dhe botuesve të gazetave, të cilët hartuan dhe miratuan kodin etik të gazetarëve shqiptarë. Ky dokument është përditësuar për herë të fundit në vitin 2018 dhe, në përgjithësi, nuk merret drejtpërdrejt me mediat online dhe problemet specifike të këtij sektori. Megjithatë, parimet bazë janë të njëjta dhe mund të zbatohen edhe nga mediat online.
Ndërsa sfidat mbeten – siç janë presionet nga subjektet politike, kufizimet ekonomike, apo kufizimet e lirisë së shprehjes – kodi i etikës ka qenë dhe mbetet një instrument i rëndësishëm në promovimin e një mjedisi mediatik më të përgjegjshëm në Shqipëri. Ndikimi i tij varet kryesisht nga zbatueshmëria dhe angazhimi i gazetarëve dhe organizatave të medias për të mbështetur këto standarde.